
Vandaag doen we de woonplaats van premier Jan Peter Balkenende aan. In 2002 werd Capelle aan den IJssel getroffen door een fikse dosis Leefbaarheid: 8 van de 33 zetels.
In het college: Leefbaar Capelle (8 zetels), PvdA (5), CDA (4)
In de oppositie: VVD (5), Capels Belang (3), D66 (2), GroenLinks (2), ChristenUnie (2), SGP (2)
We treffen Ans Hartnagel, voorvrouw van Leefbaar Capelle, in de hal van het gemeentehuis. Ondanks de waarschuwing van haar arts dat ze moet uitkijken met haar stem, praat ze onafgebroken tegen iedereen die langsloopt. “Ik ben zo zenuwachtig”, zegt ze tegen een gemeenteambtenaar die rondzeult met een ouderwetse bandrecorder onder zijn arm. “Vier jaar geleden vond ik de verkiezingen lang zo eng niet. Maar ja, toen had ik niets te verliezen.”
In 2002 werden de Capelse Leefbaren in een klap de grootste partij in de gemeente. Na de zure felicitaties van de verliezers in ontvangst te hebben genomen, traden ze met twee wethouders toe tot het stadsbestuur. Een daarvan was Aart Jan Moerkerke, de levenspartner van Hartnagel. Hij ontvangt ons in zijn werkkamer op de tiende etage van het gemeentehuis. We blikken met het tweetal terug op de afgelopen vier jaar.
Zij: “Kijk maar op de vorige verkiezingsposter. Ik ben er zeker tien jaar ouder op geworden.”
Hij: “We hebben heel hard gewerkt. We moesten nog van alles leren.”
Zij: “We willen er altijd zijn voor de Capellenaren.”
Hij: “Mensen bellen ons om drie uur “s nachts omdat de elektriciteit is uitgevallen.”
Zij: “Die willen dat je meteen komt.”
Hij: “Ja, wij zijn heel benaderbaar.”
Al direct na de verkiezingsoverwinning had Leefbaar Capelle een eerste ontmoeting met de weerbarstigheid der gemeentepolitiek. De partij had tachtig extra agenten beloofd. Dit in het kader van de broodnodige veiligheid. Moerkerke: “Al snel bleek dat we daar helemaal niets over te vertellen hadden. De politie valt namelijk onder burgemeester Opstelten van Rotterdam.” Met veel pijn en moeite wist Capelle dertien extra politieagenten bij elkaar te lobbyen. De rest werd niet “blauw” maar “lichtblauw”, in de vorm van toezichthouders. Moerkerke, tevreden: “Uit de bewonersenquete blijkt dat het resultaat heeft. Dan denk ik: daar doe ik het voor. Zoiets is echt een cadeautje.”
Op ons verzoek maken we een kleine rondgang door de gemeente. Het zwembad De Blinkert (gered van de ondergang), de oude dorpskern (met een nieuw recreatieveld langs de IJssel) en de wijk Schollevaar-Oost, die de afgelopen jaren een opknapbeurt heeft gekregen (buurtwerkers, een lik verf en zogenoemde vuurkorfbijeenkomsten). Hoewel zij plannen sneller wilden uitvoeren dan de voorgangers, duurt het Leefbaar nog altijd te lang. Tot 2002 werkte Hartnagel als lokaal journalist. Misschien, denkt ze, kreeg ze destijds sneller iets voor elkaar. “Een lelijk stuk schrijven over het gemeentebestuur was voldoende.”
Het succes van de vorige verkiezingen kwam onverwacht. Zelf schrijven Hartnagel en Moerkerke het toe aan “de onvrede in Nederland” en de politiek die “niet luisterde”. Hartnagel: “Ik denk dat mensen Leefbaar zagen als een volkspartij, wij stonden dichter bij ze.”
Die voedingsbodem, zo vermoedt het tweetal, bestaat nog steeds. De Europese Grondwet, het nieuwe zorgstelsel en de nieuwe armoede. Geen zaken waar een lokaal politicus veel aan kan doen. Moerkerke: “Een beetje dweilen, terwijl Den Haag de kraan openzet.” Toch is het juist die onvrede, die Leefbaar opnieuw de overwinning kan bezorgen. “Als we afgestraft worden, dan heb ik de Capellenaren niet goed begrepen”, zucht Hartnagel. Bij minder dan drie zetels houdt ze het sowieso voor gezien. “Dan kan ik beter een cursus breien gaan volgen.”
Ze pauzeert. Dan: “Ik denk dat Capelle ons nog steeds een beetje nodig heeft.”
Luister hier naar Ans Hartnagel:
[audio:http://www.levenoppluto.nl/audio/20060000_kieskaravaan_hartnagel.mp3]