Tag Archives: Nederlandse Antillen

O Sweet Sint Martins Land

Deprecated: Function get_magic_quotes_gpc() is deprecated in /data/www/levenoppluto.nl/www/wp-includes/formatting.php on line 4371

Met het strijken van de de Antilliaanse vlag en hijsen van die van Sint Maarten was het gedaan. De Antillen bestaan niet meer en Sint Maarten is nu een zelfstandig land in het Koninkrijk der Nederlanden. Of het de meeste mensen die op dit eiland wonen echt bezig houdt is de vraag. Bij de officiële ceremonie voor het Courthouse zaterdagavond waren wel een slordige 800 mensen aanwezig maar dat is een schijntje van alle zielen die op het eiland wonen, schattingen daarover lopen uiteen van 35.000 tot 70.000.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Bu94NdhSCTo&list=UUD32tdvjtlGJ6gwLzpge6fA&index=5&feature=plcp[/youtube]

Wie is de Sint Maartenaar en wat is zijn identiteit? Die vraag blijft ons bezighouden. Slechts de helft van de inwoners heeft de Nederlandse nationaliteit en een nog kleiner deel (ca. 30%) is op het eiland geboren. Het was dus zoeken naar de echte Sint Maartenaar en om eerlijk te zijn waren wij er, in het wild, nog niet een tegen gekomen. Zaterdagavond toen ze eindelijk zelfstandig werden kropen ze uit hun holen. Zou de Sint Maartenaar dan toch bestaan? De ceremonie begon met het Wilhelmus waarvan opvallend veel mensen het eerste couplet kennen daarna horen we het volkslied van de Nederlandse Antillen instrumentaal want niemand kent de tekst. Op het moment dat de eigen driekleur naar boven gaat schalt het “o sweet sint martinsland” uit werkelijk waar alle kelen. Liever Sint Maarten dan de Nederlandse Antillen dus.

Wie een impressie wil horen van deze ceremonie luistert hier naar de speciale uitzending van de Wereldomroep. Of hieronder naar de reportage die ik maakte voor BNR Nieuwsradio, inclusief een interview met de officiële vertegenwoordiger van Nederland Demissionair minister Hirsch-Ballin:

Geen flash? Download de reportage dan hier.

Oranje afwezigheid

Deprecated: Function get_magic_quotes_gpc() is deprecated in /data/www/levenoppluto.nl/www/wp-includes/formatting.php on line 4371 Deprecated: Function get_magic_quotes_gpc() is deprecated in /data/www/levenoppluto.nl/www/wp-includes/formatting.php on line 4371 Deprecated: Function get_magic_quotes_gpc() is deprecated in /data/www/levenoppluto.nl/www/wp-includes/formatting.php on line 2432

Geen leden van de Koninklijke familie op de bovenwinden vandaag. Maxima en Willem-Alexander brengen deze dagen een bliksembezoek aan aan Curaçao en zeggen officieel geen tijd te hebben voor een rondje langs alle eilanden. Je kunt je afvragen wat er dan belangrijker was dan een bezoek aan de Caribische eilanden. Het Koningshuis is hier echt mateloos populair een kort bezoekje of het sturen van andere familieleden zou meer eer gedaan hebben aan dit voor de Antillen zo belangrijke moment.

Het is sowieso wat karig gesteld met de Nederlandse interesse in de eilanden. Al jaren vraag ik vrienden of ze de onze rijksdelen overzee op kunnen noemen, vaak met beschamend resultaat. Wat er op 10-10-10 ging gebeuren was al helemaal een vraag te ver. Curaçao zou onafhankelijk worden en alle eilanden werden deel van Nederland waren variaties die er met moeite uitkwamen. In de media is het niet veel anders. Bij de NOS kon er met moeite een uurtje televisie vanaf, niet live natuurlijk en vooral vanaf Curaçao want ‘dat kennen de mensen.’

Voor mijn reis probeerde ik aan diverse media verhalen te verkopen maar echt veel interesse was er niet. “Ik ben alleen geïnteresseerd in het aantal zonuren en de bierprijs op de eilanden,” was de reactie van een hoofdredacteur van een zichzelf kwaliteitskrant noemend medium. Toen 10-10-10 toch het nieuws leek te gaan halen, stond mijn telefoon even roodgloeiend. Het buitenland uur van de Vpro op radio 1, dat eerder voor mijn bijdrage had bedankt, kwam erop terug. “Eigenlijk weten we bizar weinig van de eilanden,” gaf een redacteur ruiterlijk toe. In allerijl, op het laatste moment werd het toch nog het onderwerp van de uitzending.

Beluister de reportage hier:


(geen flash? Download de reportage dan hier.)

Wie echt nieuwsgierig is kan hier ook nog naar de hele uitzending van Bureau Buitenland van de Vpro, luister dan hieronder. Hoofdgast is historicus Gert Oostindie, gebeld wordt er met mijzelf op Sint Maarten en mijn Wereldomroepcollega’s Belkis Osepa (Bonaire) en Rene Roodheuvel (Curaçao):


(Geen flash? Download de uitzending dan hier.)

Sint Maarten is een land geworden

Onafhankelijk zijn ze nog niet, maar vannacht om 00.00 op 10-10-10 werd Sint Maarten een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Zie hier een kleine impressie:

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Bu94NdhSCTo[/youtube]

Luister hieronder ook naar de reportage over de viering die Pieter-Bas maakte voor de Caribische redactie van de Wereldomroep:

[audio:http://www.levenoppluto.nl/audio/20101010_RNWcar_repo_sxm_feest.mp3]

Wachten op een helikopter

Een eindeloze reeks delegaties en bewindspersonen bezocht de afgelopen jaren Statia, Saba en Bonaire. Ze beloofden veel maar niet alles kwam op tijd. Het A.M. Edwards Medical Centre op Saba wacht nog steeds op een traumahelikopter. “Die is ons beloofd voor 10 oktober, maar we hebben nog niets gezien.”

Het is een operatie op zich om op Saba, Statia en Bonaire een goede gezondheidszorg uit de grond te stampen. De kleine eilanden liggen relatief geïsoleerd en zijn voor de meeste gespecialiseerde hulp aangewezen op de grotere eilanden in buurt. Voor Saba en Statia is dat vooral Sint Maarten, voor Bonaire Curaçao. Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen toch op het eigen eiland kunnen worden behandeld, worden de medische centra op de eilanden stevig verbeterd.

“Iets dat we hier dus echt hard nodig hebben is spoedvervoer,” zegt Joke Blaauboer. De Nederlandse arts woont al vier jaar op Saba en is per 10 oktober de nieuwe directeur van het Sabaanse ziekenhuis. “Het vliegveld is ‘s nachts en bij slecht weer gesloten. Maar ook dan zijn er mensen die met spoed naar Sint Maarten moeten. Demissionair minister van Verkeer Eurlings heeft ons beloofd dat de helikopter er per 10 oktober zou zijn. We wachten nog steeds.”

De traumahelikopter staat boven aan het verlanglijstje van het ziekenhuis. Er wordt hard voor gelobbyd. Veel andere verbeteringen kunnen pas na 1 januari 2011 plaatsvinden. Op die datum wordt het Sabaanse ziekenhuis geprivatiseerd en kan het direct zaken doen met het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid. Toch heeft de patiëntenadministratie al zijn eerste stappen op weg naar automatisering gezet. Ook is er een digitaal röntgenapparaat, een nieuwe, moderne tandartspraktijk en de ambulances zijn opnieuw ingericht.”

Nederlandse delegaties
De eerste stappen zijn dus gezet. Maar de talloze delegaties uit Nederland hadden wisselend succes. “Soms was het wel wat veel,” vertelt Blaauboer. “Je kwam dan nauwelijks aan je echte werk toe. Soms hadden ze goede ideeën, terwijl je ook weleens het gevoel kreeg dat ze het specifieke karakter van het eiland niet helemaal begrepen. We zitten hier natuurlijk wel in een heel andere cultuur waar veel al jaren op een andere manier gaat. Je kunt daar niet zomaar een Nederlands raamwerk op leggen en je moet de eilandcultuur respecteren.”

De Sabaanse hoofdzuster Noami Wilson is al dertig jaar werkzaam aan het ziekenhuis en heeft al zoveel veranderingen meegemaakt, dat het voor haar tot op dit moment wel meevalt. “Ik weet nog dat we niet eens röntgenapparaat hadden. Vroeger waren er maar vijf verpleegsters en draaide ik vaak alleen dienst. Je moest alles doen. Wassen, eten maken enzovoort. Nu zijn we altijd met twee man. In de toekomst zullen we ook meer aan huis gaan werken.”Van de veranderingen rond 10-10-10 heeft hoofdzuster Wilson nog niet veel gemerkt. Natuurlijk, er is een nieuw computersysteem en een nieuw röntgenapparaat. ” Maar we wachten bijvoorbeeld op nieuwe ziekenhuisbedden. Die zijn echt broodnodig. Ik weet dat we daarvoor geduld zullen moeten hebben. In ieder geval tot na 1 januari.”

Luister hier naar de reportage voor de Wereldomroep:

[audio:http://www.levenoppluto.nl/audio/20100109_gezondheidszorg_saba.mp3]

Saba maakt kennis met de deurwaarder

Belasting ontduiken op Saba was tot voor kort een fluitje van een cent. Het belastingkantoor van de Nederlandse Antillen op Sint Maarten was de beroerdste niet, beamen politici en burgers op deze groene puist in de Caribische Zee. Nu het eiland een bijzondere gemeente van Nederland wordt, komt daar een einde aan. Saba heeft tegenwoordig namelijk zijn eigen belastingkantoor en deurwaarder. De Sabanen maken zich er wel zorgen om. Volgens commissioner Christopher Johnson was het er vroeg of laat toch wel van gekomen, ook als de Nederlandse Antillen waren blijven bestaan. Wij van Leven op Pluto zien regelmatig een blauwe envelop en weten dat de Sabanen er vanaf nu aan zullen moeten geloven. Maar ze krijgen er hier wat voor terug: welke gemeente van 2000 inwoners heeft nu een eigen middelbare school, ziekenhuis en luchthaven? Luister naar deze ultra korte bijdrage voor BNR Nieuwsradio:

[audio:http://www.levenoppluto.nl/audio/20101008_BNR_Opheffen_Antillen.mp3]

Weer naar school op Statia

Afgelopen week waren we op Sint Eustatius te gast bij zowel een middelbare als een lagere school. Voor de landelijke kinder- en jongerenkrant deden we verslag. Bij de jongeren variant 7days waren de Nieuwe gemeenten zelfs voorpaginanieuws. Hieronder het stuk voor de Kidsweek:

De Governor De Graaff school is een Nederlandse basisschool, maar alles is er net even anders. Gymmen doen ze bijna altijd buiten, want het is er altijd 30 graden. En de meeste kinderen spreken thuis geen Nederlands, maar Engels of Spaans. De school staat op Sint Eustatius (Statia), een tropisch eilandje in de Caribische Zee. Vanaf zondag is Statia een Nederlandse gemeente.

Omdat het op Statia altijd warm is, begint de school al om half zeven. Het klaslokaal heeft geen echte ramen, alleen een luxaflex. Daardoor waait er een tropisch briesje door de klas. In september of oktober kan dat briesje soms wel eens een orkaan worden.  ‘Dan gaat de school soms een paar dagen dicht’, vertelt Alejandro (12 jaar) uit groep 8. Van alle kinderen uit zijn klas spreken alleen Jarisse (11 jaar) en Stefanja (11 jaar) thuis Nederlands. De meeste andere kinderen in de klas spreken thuis Engels en er zijn ook drie Spaanstaligen. Die komen uit Dominicaanse Republiek, een land in de buurt van Statia.

‘We krijgen hier les in het Engels en in het Nederlands’, legt Alejandro uit. ‘We vinden Nederlands een moeilijke taal, maar we moeten het toch leren als we ooit in Nederland willen gaan wonen of studeren.’ Om de kinderen te helpen, zegt juf Juliette dingen vaak twee keer: een keer in het Engels en een keer in het Nederlands.

Snorkelen en steelpan
Om vijf over een gaat de school uit. Dan gaan de leerlingen dingen doen waarvan de meeste Nederlandse kinderen alleen kunnen dromen. ‘Je kunt gaan zwemmen en snorkelen in de zee, of de slapende vulkaan The Quill beklimmen’, vertelt Steven (11 jaar). ‘Ook hebben we verschillende sportclubs en zitten veel kinderen op muziekles bij de steelpanclub. Een steelpan is een Caribisch instrument gemaakt van een uitgedeukt olievat waar je liedjes op kunt spelen.’

Feest
Op zaterdag 10 oktober vieren de kinderen van de Governor De Graaff school groot feest omdat Statia een gemeente van Nederland wordt. ‘We hebben dan in het openluchttheater een songfestival waar wij in het Nederlands het lied Zaterdag zingen!’

Nieuwsgierig hoe dat met een Engels accent klinkt? Kijk dan hier naar het filmpje:

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=HGWGCiZKLqc[/youtube]

Bitterzoet afscheid

Nog even en de vlag van de Nederlandse Antillen wordt definitief gestreken en om van dat land op een eerbiedwaardige manier afscheid te nemen reist de laatste premier Emily de Jongh-Elhage deze dagen alle eilanden af. Gisteren was ze aanwezig op Statia (Sint Eustatius) voor de laatste ceremonie van de Antillen op dit eiland.

Bij het bejaardentehuis van het eiland hangen ballonnen aan de reling. Niet alleen omdat De Jongh-Elhage straks langskomt op haar laatste werkbezoek aan het eiland maar ook omdat het vandaag senioren dag is. We zijn net aangekomen op Statia en schuilen bij de ouderen voor een tropische regenbui. Jospeh Daniel, een heer van tachtig die door suikerziekte zijn beide benen is kwijtgeraakt was al bijna vergeten dat de premier langs zou komen. Liever praat hij over de tijd dat Statia nog echt een Golden Rock was. In de achttiende eeuw was het zijn eiland dat de verenigde Staten als eerste ter wereld erkende. Ook is hij fan van het koninklijk huis, zo laat hij weten. “De koningin heeft ons zoveel gegeven! Scholen, een medisch centrum en nu ook een grote haven.”

Als het droog is zetten we onze kleine wandeling van vliegveld naar Oranjestad voort. We huiveren van de historische schoonheid van het stadje. De welvaart die dit puntje in de Caribische zee ooit had is voor een deel ontstaan met dank aan de slaven die hier leefden maar vooral werden verhandeld. Ook The Old Gin House stamt uit die periode. Hier wordt nemen Statianen en hun laatste Antilliaanse premier afscheid.

Ze zijn wat aan de vroege kant en De Jongh-Elhage zit er zichtbaar vermoeid bij. Ze kan niet verhullen dat de afgelopen maanden zijn tol hebben geëist. De afscheidsceremonie is vooral een aaneenschakeling van plichtplegingen waarbij je toch het idee krijgt dat iedereen er een beetje dubbel instaat. De aanwezige (oud-) politici en bestuurders van Statia en de afgevaardigden de Antilliaanse regering hebben jaren met elkaar samengewerkt. En dat was waarschijnlijk niet onprettig zo vertelt de sfeer. Je krijgt soms het gevoel dat er een bedrijf opgeheven moest worden omdat het verouderd was, maar dat het personeel nog prima door een deur kan.

De gouvernor van Statia Gerald Berkel noemt het afscheid dan ook “Bitter-Sweet” terwijl De Jongh-Elhage blijft benadrukken dat alle eilanden binnen het Koninkrijk voor altijd familie zullen blijven. Voor de een-na-laatste keer klinkt het volkslied van Nederlandse Antillen op Statia en de bestuurders zijn zichtbaar ontroerd. Maar dat de Antillen zijn langste tijd hebben gehad blijkt misschien wel uit het feit dat de plaatselijke zangeres een spiekbriefje nodig heeft terwijl ze daarna haar Golden Rock uit volle borst en uit het hoofd bezingt.

Er worden geschenken uitgewisseld. De Jongh-Elhage geeft Berkel een Antilliaanse vlag en een beeldje van een van de vogels die op een monument op Curaçao de Antillen vertegenwoordigen. “Die vlag is vanaf nu geschiedenis, de vogel symboliseert dat we nu allemaal uitvliegen.”

Als de premier tot slot van Berkel het wapen van Statia krijgt en hij ferm benadrukt haar dankbaar te zijn, wordt het haar teveel en pinkt ze een traantje weg. Ze onderbreekt het protocol en vraagt aan alle aanwezige bestuurders en volksvertegenwoordigers om nog een keer samen op de foto te gaan. Dat was het dan.

The Last Prime Minister

Het is half zeven in de ochtend en eigenlijk slapen we nog als we aankomen op het Princess Juliana Airport op Sint Maarten. Om ons heen staan mannen in pakken en keurig geklede dames. We zijn bijna te laat voor ons vliegtuigje en hebben in de vroege ochtend regen en tropenhitte getrotseerd om de vlucht naar Sint Eustatius (Statia) te halen.

Eenmaal op het vliegveld staat onze vlucht al niet meer op het scherm en schiet ik in de stress. Toch even vragen aan aan een van die pakken. Gaat de vlucht naar Statia nog? “Yes!” is het antwoord. Gelukkig en ik heb eindelijk tijd om het groepje mensen iets beter te bekijken. Ik zie een vrouw die ik meen te kennen. Maar wie is dat ook alweer? Ineens weet ik het en ben ik klaarwakker. Dat is toch echt Emily de Jongh-Elhage de laatste premier van de Nederlandse-Antillen. Zouden we per ongeluk in de Antilliaanse Regeringstwinotter zitten? Helaas niet blijkt even later. Wij, het gewone volk, zitten met acht man DHC-6 en mogen eerder vertrekken terwijl het kistje van de Antilliaanse regering Tjok vol zit met mensen en geschenken.

Zo’n twintig minuten later landen we op Statia waar een relatief jonge man in pak op mij afkomt en zich voorstelt als Gerald Berkel, de Luitenant Gouvenor of Statia. De hoogste man van het eiland denkt dat ik mee ben met de delegatie. Nee, die komt met het volgende vliegtuig, lachen we. Maar het is wel een mooi welkom. Berkell nodigt ons meteen uit voor de ceremonie later die middag en in verte zien we samen het vliegtuig met de regering aankomen. Na een hartelijk welkom tussen de twee spreek ik de laatste premier van de Nederlandse Antillen even.

“Dit is geen vaarwel,” zegt ze. “We zijn en blijven familie. Maar het opheffen van de Antillen is een democratisch besluit.” De Jong-Elhage is duidelijk aangeslagen als ze dit zegt. Maar veel tijd heeft ze niet voor ons op dit moment. Ze wil nog een keer genieten van Statia als premier van dit prachtige eiland. Berkel houdt de deur van de luxe Amerikaan open ze stapt met een lach in en verdwijnt.

Aangenaam Sint Maarten

Huh? Zijn we in het verkeerde vliegtuig gestapt? Zijn we terug in Albanië, het land dat we eerder dit jaar bezochten? Met onze spierwitte huurauto ontwijken we gaten in de weg terwijl we een onwaarschijnlijke reeks huizen en resorts voorbij zien trekken. Net als in Albanië is een aanzienlijk deel daarvan maar half af. Even later zien we links en rechts vettige bekende eetketens, casino’s en een USA market terwijl ons vooruitzicht wordt belemmerd door een enorme hummer-achtige bolide waar ons Hyundai-tje een mier bij lijkt. Zijn we dan op een Amerikaans eiland? Om ons heen klinkt Engels en er worden hier om de haverklap cruiseschepen vol cliché-matige Amerikanen losgelaten. Dus zou je bijna denken ‘This is Amerika’, maar niets is minder waar: we zijn ‘gewoon’ in ons eigen Koninkrijk der Nederlanden maar dan wel acht uur vliegen van huis: ‘Welcome to Sint Maarten, the friendly Island.’

In anderhalve dag hebben we geprobeerd sporen van Nederland te vinden maar zelfs met een vergrootglas kwamen we niet echt veel verder. De verkeersborden, het enige stoplicht en de tekst op de auto’s van de overheid (Politie en Brandweer) zijn op het eerste gezicht het enige herkenbaar als Nederlands. En o ja: In de hoofdstad Phillipsburg zit een winkel die Dutch Cheese aan toeristen probeert te slijten. Maar verder? Bijna niets.

Het is zelfs bijna lastig hier een geboren Sint Maartenaar met Nederlands paspoort te vinden. Die maken namelijk maar 20% van de bevolking op het eiland uit. Dus kwamen onze willekeurige gesprekspartners de afgelopen dagen uit Haïti, Saint Vincent, Jamaica, Nigeria, India, Saint Lucia en o, ja toch uit Nederland want we logeren bij een Nederlands stel hier. De ouders van een vriendin in Nederland.

Ik ben tamelijk opgetogen over deze reis die we de komende drie weken maken. Als kleine jongen zat ik vroeger vaak uren gebogen over pagina 149 van de Grote Bosatlas. Op die bladzijde stonden namelijk de Nederlandse Antillen en Suriname. ‘Die Antillen zijn van Nederland,’ leerde mijn vader me de halve waarheid. Nederland en toch zover weg aan de andere kant van de wereld? Daar moest en zou ik ooit een keer heen.

Voor Sophie is de reden om dit eiland te bezoeken een andere. Ze wil naar het huis van haar grootouders. Niet dat die in ooit op Sint Maarten geweest zijn maar ze waren wel Frans net als de helft van dit eiland. Eigenlijk is Sophie zelf een Sint Maarten: half Frans, half Nederlands.

Zonder dat het opzet was had Harry, onze gastheer dezer dagen, een leuke verrassing voor Sophie in petto. We gingen uit eten en wel net over de grens in het Franse deel. Zodra we de grens over waren was het asfalt zo glad als een spiegel en waren alle teksten om ons heen Frans. Harry wilde met ons eten bij zijn favoriete pizzeria, maar toen die dicht bleek viel Sophie’s oog op een eettentje verder ‘Zullen we anders naar die Crêperie?’ Harry en ik waren niet te beroerd en stemden in. We kregen de menukaart van een zeer herkenbare, keurige Franse serveerster en Sophie bestelde stralend ‘Un Crêpe Raclette avec un verre de rosé, Cote de Provence s’il vous plait,’ en tot ons: ‘het lijkt hier wel de Cote Azur!’

Feest der herkenning voor Sophie maar niet voor mij die vooral voor het Nederlandse deel hier is. Maar wat maakt dat uit? Ik was zelf altijd al meer van de Balkan dan van Frankrijk. Het beloofd dus voor ons beiden dus een mooie reis te worden…

O, ja hier twee foto’s van ons wonderschone uitzicht vanaf de veranda:

en…

Journalisten Pieter-Bas en Sophie reizen de komende drie weken langs alle eilanden van de Nederlandse Antillen in het kader van 10-10-10, de datum dat alle eilanden een nieuwe relatie met Nederland krijgen. Sint Maarten en Curaçao worden aparte landen binnen het koninkrijk terwijl Sint Eustatius, Saba en Bonaire bijzondere gemeenten worden.

Berichten van overzee

De komende drie weken gaan wij op reis om afscheid te nemen van de Nederlandse Antillen en de nieuwe landen in het Koninkrijk (Curaçao en Sint Maarten) en de nieuwe bijzondere gemeenten (Saba, Sint Eustatius en Bonaire) van Nederland te verwelkomen. Het is altijd lastig om als witte Hollander verslag te doen van “onze” gebeiden overzee. Stoot je niemand onbewust voor het hoofd? Snap je de context wel? Vragen om je mee bezig te houden.

Vele journalisten en reisverhalenmakers gingen ons de afgelopen eeuwen voor. Meestal vertrokken ze met de beste bedoelingen, vaak was het resultaat bedenkelijk.Het komische Vpro-duo Theo & Thea hebben een prachtige persiflage gemaakt over die koloniale berichtgeving. Kijk hieronder hoe de familie van Oranje-Nasi een bezoek brengt aan de tussen de benenwindse eilanden en lach. Wij beloven alles op alles te zetten om het beter te doen dan de berichten waar dit filmpje op gebaseerd is.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=ZZhkpxr9O5Q[/youtube]