Met het strijken van de de Antilliaanse vlag en hijsen van die van Sint Maarten was het gedaan. De Antillen bestaan niet meer en Sint Maarten is nu een zelfstandig land in het Koninkrijk der Nederlanden. Of het de meeste mensen die op dit eiland wonen echt bezig houdt is de vraag. Bij de officiële ceremonie voor het Courthouse zaterdagavond waren wel een slordige 800 mensen aanwezig maar dat is een schijntje van alle zielen die op het eiland wonen, schattingen daarover lopen uiteen van 35.000 tot 70.000.
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Bu94NdhSCTo&list=UUD32tdvjtlGJ6gwLzpge6fA&index=5&feature=plcp[/youtube]
Wie is de Sint Maartenaar en wat is zijn identiteit? Die vraag blijft ons bezighouden. Slechts de helft van de inwoners heeft de Nederlandse nationaliteit en een nog kleiner deel (ca. 30%) is op het eiland geboren. Het was dus zoeken naar de echte Sint Maartenaar en om eerlijk te zijn waren wij er, in het wild, nog niet een tegen gekomen. Zaterdagavond toen ze eindelijk zelfstandig werden kropen ze uit hun holen. Zou de Sint Maartenaar dan toch bestaan? De ceremonie begon met het Wilhelmus waarvan opvallend veel mensen het eerste couplet kennen daarna horen we het volkslied van de Nederlandse Antillen instrumentaal want niemand kent de tekst. Op het moment dat de eigen driekleur naar boven gaat schalt het “o sweet sint martinsland” uit werkelijk waar alle kelen. Liever Sint Maarten dan de Nederlandse Antillen dus.
Wie een impressie wil horen van deze ceremonie luistert hier naar de speciale uitzending van de Wereldomroep. Of hieronder naar de reportage die ik maakte voor BNR Nieuwsradio, inclusief een interview met de officiële vertegenwoordiger van Nederland Demissionair minister Hirsch-Ballin:
Geen flash? Download de reportage dan hier.
Voor mijn reis probeerde ik aan diverse media verhalen te verkopen maar echt veel interesse was er niet. “Ik ben alleen geïnteresseerd in het aantal zonuren en de bierprijs op de eilanden,” was de reactie van een hoofdredacteur van een zichzelf kwaliteitskrant noemend medium. Toen 10-10-10 toch het nieuws leek te gaan halen, stond mijn telefoon even roodgloeiend. Het buitenland uur van de Vpro op radio 1, dat eerder voor mijn bijdrage had bedankt, kwam erop terug. “Eigenlijk weten we bizar weinig van de eilanden,” gaf een redacteur ruiterlijk toe. In allerijl, op het laatste moment werd het toch nog het onderwerp van de uitzending.
Het is een operatie op zich om op Saba, Statia en Bonaire een goede gezondheidszorg uit de grond te stampen. De kleine eilanden liggen relatief geïsoleerd en zijn voor de meeste gespecialiseerde hulp aangewezen op de grotere eilanden in buurt. Voor Saba en Statia is dat vooral Sint Maarten, voor Bonaire Curaçao. Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen toch op het eigen eiland kunnen worden behandeld, worden de medische centra op de eilanden stevig verbeterd.
De Sabaanse hoofdzuster Noami Wilson is al dertig jaar werkzaam aan het ziekenhuis en heeft al zoveel veranderingen meegemaakt, dat het voor haar tot op dit moment wel meevalt. “Ik weet nog dat we niet eens röntgenapparaat hadden. Vroeger waren er maar vijf verpleegsters en draaide ik vaak alleen dienst. Je moest alles doen. Wassen, eten maken enzovoort. Nu zijn we altijd met twee man. In de toekomst zullen we ook meer aan huis gaan werken.”Van de veranderingen rond 10-10-10 heeft hoofdzuster Wilson nog niet veel gemerkt. Natuurlijk, er is een nieuw computersysteem en een nieuw röntgenapparaat. ” Maar we wachten bijvoorbeeld op nieuwe ziekenhuisbedden. Die zijn echt broodnodig. Ik weet dat we daarvoor geduld zullen moeten hebben. In ieder geval tot na 1 januari.”
Belasting ontduiken op Saba was tot voor kort een fluitje van een cent. Het belastingkantoor van de Nederlandse Antillen op Sint Maarten was de beroerdste niet, beamen politici en burgers op deze groene puist in de Caribische Zee. Nu het eiland een bijzondere gemeente van Nederland wordt, komt daar een einde aan. Saba heeft tegenwoordig namelijk zijn eigen belastingkantoor en deurwaarder. De Sabanen maken zich er wel zorgen om. Volgens commissioner Christopher Johnson was het er vroeg of laat toch wel van gekomen, ook als de Nederlandse Antillen waren blijven bestaan. Wij van Leven op Pluto zien regelmatig een blauwe envelop en weten dat de Sabanen er vanaf nu aan zullen moeten geloven. Maar ze krijgen er hier wat voor terug: welke gemeente van 2000 inwoners heeft nu een eigen middelbare school, ziekenhuis en luchthaven? Luister naar deze ultra korte bijdrage voor BNR Nieuwsradio:
Afgelopen week waren we op Sint Eustatius te gast bij zowel een middelbare als een lagere school. Voor de landelijke kinder- en jongerenkrant deden we verslag. Bij de jongeren variant 
Op zaterdag 10 oktober vieren de kinderen van de Governor De Graaff school groot feest omdat Statia een gemeente van Nederland wordt. ‘We hebben dan in het openluchttheater een songfestival waar wij in het Nederlands het lied Zaterdag zingen!’
Bij het bejaardentehuis van het eiland hangen ballonnen aan de reling. Niet alleen omdat De Jongh-Elhage straks langskomt op haar laatste werkbezoek aan het eiland maar ook omdat het vandaag senioren dag is. We zijn net aangekomen op Statia en schuilen bij de ouderen voor een tropische regenbui. Jospeh Daniel, een heer van tachtig die door suikerziekte zijn beide benen is kwijtgeraakt was al bijna vergeten dat de premier langs zou komen. Liever praat hij over de tijd dat Statia nog echt een Golden Rock was. In de achttiende eeuw was het zijn eiland dat de verenigde Staten als eerste ter wereld erkende. Ook is hij fan van het koninklijk huis, zo laat hij weten. “De koningin heeft ons zoveel gegeven! Scholen, een medisch centrum en nu ook een grote haven.”
Eenmaal op het vliegveld staat onze vlucht al niet meer op het scherm en schiet ik in de stress. Toch even vragen aan aan een van die pakken. Gaat de vlucht naar Statia nog? “Yes!” is het antwoord. Gelukkig en ik heb eindelijk tijd om het groepje mensen iets beter te bekijken. Ik zie een vrouw die ik meen te kennen. Maar wie is dat ook alweer? Ineens weet ik het en ben ik klaarwakker. Dat is toch echt Emily de Jongh-Elhage de laatste premier van de Nederlandse-Antillen. Zouden we per ongeluk in de Antilliaanse Regeringstwinotter zitten? Helaas niet blijkt even later. Wij, het gewone volk, zitten met acht man DHC-6 en mogen eerder vertrekken terwijl het kistje van de Antilliaanse regering Tjok vol zit met mensen en geschenken.
Zo’n twintig minuten later landen we op Statia waar een relatief jonge man in pak op mij afkomt en zich voorstelt als Gerald Berkel, de Luitenant Gouvenor of Statia. De hoogste man van het eiland denkt dat ik mee ben met de delegatie. Nee, die komt met het volgende vliegtuig, lachen we. Maar het is wel een mooi welkom. Berkell nodigt ons meteen uit voor de ceremonie later die middag en in verte zien we samen het vliegtuig met de regering aankomen. Na een hartelijk welkom tussen de twee spreek ik de laatste premier van de Nederlandse Antillen even.
