Sophie van Leeuwen
Aan de oever van de rivier de Main verrijst een gigantische toren: het nieuwe hoofdkantoor van de Europese Centrale Bank. De ECB staat voor een monsteroperatie. Vanaf volgend jaar houdt Frankfurt toezicht op de Europese bankiers.
Vandaag trek ik eropuit. Laptop onder de arm, want vandaag ben ik de ultieme schrijver, op zoek naar inspiratie in het Terschellinger landschap. Ik weet het zeker, het wad zal ook mij prachtige woorden schenken, zoals het dat deed bij al die theatermakers en schrijvers die mij voorgingen.
Ik begin op mijn favoriete plek op het eiland: het stukje duin tussen het Hoornse Bos en de Boschplaat. Daar waar alle menselijke aanwezigheid ineens verdwenen lijkt en plaatsmaakt voor een glooiende zee van stug helmgras in groen en beige. Een plek waar zelfs dieren hun aanwezigheid tot een minimum lijken te beperken.
Daar zit ik dan, een pennetje of pijp in mijn mondhoek. Ver weg van stagnerende fietsfiles en onvindbare voorstellingslocaties tuur ik over de velden met van die scherpstellende ogen, een enkele zwevende vogel boven mijn hoofd. Zo nu en dan knik ik langzaam, buig mijzelf voorover en schrijf geïnspireerd een zin op, waarna ik mijn blik weer naar het oneindige richt. Ik heb alle tijd en laat de mooiste zinnen op mij afkomen.
Dan ga ik verder, eindelijk de Boschplaat op. In meer dan tien bezoeken aan Terschelling heb ik daar nog nooit tijd voor gehad. Mijn adem stokt als ik die prachtige kwelders zich het land in zie vreten. Links zoeken zilvermeeuwen en buizerds beschutting in een duinpan. Ik verbaas me over de eindeloze diversiteit in kleuren en leven op het eiland. Dan kijk ik op de klok en kijk naar buiten. De regen slaat krachtig tegen de ramen. Ik sluit Google Maps, open mijn tekstverwerker en haal de deadline.
Dit interview met voormalig VN-gezant in Sudan (2004-2006) Jan Pronk maakte ik voor Radio Netherlands Worldwide.
The Western world is turning a blind eye to the slaughter in the Sudanese region South Kordofan, says former UN Special Representative in Sudan Jan Pronk. He led the UN peace-keeping operation in Sudan from 2004-2006. According to Pronk, it’s time for the United Nations Security Council to act.
How do you explain the current crisis in South Kordofan?
Jan Pronk: “The Comprehensive Peace Agreement has led to the independence of South Sudan this summer. But not everything has been settled in the peace treaty, in particular, the status of three specific areas in Sudan inbetween the north and the south: Abyei, the Nuba Mountains – or South Kordofan – and Blue Nile.”
“After South Sudan became an independent state, these three areas more or less ended up in a vacuum. The struggle continues, mainly in Abyei and the Nuba Mountains. Abyei is the area where the war between the north and south began. The rebels in South Kordofan, continue to fight for independence.”
Is a new genocide taking place?
Jan Pronk: “The northern forces are killing people on a large scale. We shouldn’t be asking whether or not they are carrying outs acts of genocide in South Kordofan. We need to stop the violence and the slaughter now!”
“The Southerners are being bombed and killed. The northern forces are using more or less the same tactics as they always did in the south: killing people in villages, bombing villages, killing people on horseback – exactly what they did in Darfur and continue to do in Darfur. The same tactics!”
What should the international community do to protect these people?
Jan Pronk : “I’m afraid that the West at the moment is turning a blind eye to what’s going on in South Kordofan, because the West is afraid to irritate al-Bashir. They need al-Bashir to maintain some stability over the implementation of the 2005 peace treaty. They need him to respect the independence of South Sudan.”
“The South doesn’t give much support to the populations of these three areas because they are afraid that if they give support to these people – military or political – it will be the start of a new war between the north and the south.”
So what about the United Nations?
Jan Pronk: “We should definitely do something. What is happening at the moment is not in accordance with the peace treaty. The United Nations Security Council should take steps to continue working with the peace force UNMISS (United Nations Mission in Sudan) and give it a chapter seven mandate, which means a mandate to protect people against the will of the leaders over there. That’s a decision that has to be taken by the Security Council.”
“But you first have to put the issue on the agenda of the Security Council. I know it’s difficult because the Chinese and the Russians are perhaps very good friends with al-Bashir. But the Americans are also very good friends with al-Bashir. That means that the Europeans should put the issue on the agenda.”
“It’s difficult because at the moment there are so many issues on the agenda of the Security Council. I can understand that some countries say: It’s too much. We cannot deal with everything. But they have to understand that not dealing with issues like this also makes them responsible for the victims of non-action.”
Elke dag weer krijgen we in het nieuws een stortvloed ellende over ons heen. “Genoeg!” dacht Bas Mesters, correspondent in Rome. Laten we als journalisten eens positieve, opbouwende verhalen schrijven. Daarom geeft Mesters Nederland op 1 januari 2011 een uniek journalistiek nieuwjaarscadeau. Ruim 30 Nederlandse journalisten in alle uithoeken van de wereld vertellen nu eens een verhaal over iemand die tegen de stroom in iets positiefs probeert te doen om de wereld een heel klein beetje beter te maken. Vaak zijn dit totaal onbekende mensen maar hun verhaal mag ook wel eens gehoord worden. De komende maanden verschijnt dagelijks een verhaal op www.one11.nl.
Zelf schrijf ik een verhaal over een onderwijzer op de nieuwe bijzondere gemeente van Nederland Sint Eustatius. Een man die, zich 24 per dag inzet voor de jeugd op dit kleine eiland in de Caribische zee. De publicatie van dit verhaal wordt later gepubliceerd maar geniet ondertussen van de verhalen van collega’s:
Met het strijken van de de Antilliaanse vlag en hijsen van die van Sint Maarten was het gedaan. De Antillen bestaan niet meer en Sint Maarten is nu een zelfstandig land in het Koninkrijk der Nederlanden. Of het de meeste mensen die op dit eiland wonen echt bezig houdt is de vraag. Bij de officiële ceremonie voor het Courthouse zaterdagavond waren wel een slordige 800 mensen aanwezig maar dat is een schijntje van alle zielen die op het eiland wonen, schattingen daarover lopen uiteen van 35.000 tot 70.000.
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Bu94NdhSCTo&list=UUD32tdvjtlGJ6gwLzpge6fA&index=5&feature=plcp[/youtube]
Wie is de Sint Maartenaar en wat is zijn identiteit? Die vraag blijft ons bezighouden. Slechts de helft van de inwoners heeft de Nederlandse nationaliteit en een nog kleiner deel (ca. 30%) is op het eiland geboren. Het was dus zoeken naar de echte Sint Maartenaar en om eerlijk te zijn waren wij er, in het wild, nog niet een tegen gekomen. Zaterdagavond toen ze eindelijk zelfstandig werden kropen ze uit hun holen. Zou de Sint Maartenaar dan toch bestaan? De ceremonie begon met het Wilhelmus waarvan opvallend veel mensen het eerste couplet kennen daarna horen we het volkslied van de Nederlandse Antillen instrumentaal want niemand kent de tekst. Op het moment dat de eigen driekleur naar boven gaat schalt het “o sweet sint martinsland” uit werkelijk waar alle kelen. Liever Sint Maarten dan de Nederlandse Antillen dus.
Wie een impressie wil horen van deze ceremonie luistert hier naar de speciale uitzending van de Wereldomroep. Of hieronder naar de reportage die ik maakte voor BNR Nieuwsradio, inclusief een interview met de officiële vertegenwoordiger van Nederland Demissionair minister Hirsch-Ballin:
Geen flash? Download de reportage dan hier.
Geen leden van de Koninklijke familie op de bovenwinden vandaag. Maxima en Willem-Alexander brengen deze dagen een bliksembezoek aan aan Curaçao en zeggen officieel geen tijd te hebben voor een rondje langs alle eilanden. Je kunt je afvragen wat er dan belangrijker was dan een bezoek aan de Caribische eilanden. Het Koningshuis is hier echt mateloos populair een kort bezoekje of het sturen van andere familieleden zou meer eer gedaan hebben aan dit voor de Antillen zo belangrijke moment.
Het is sowieso wat karig gesteld met de Nederlandse interesse in de eilanden. Al jaren vraag ik vrienden of ze de onze rijksdelen overzee op kunnen noemen, vaak met beschamend resultaat. Wat er op 10-10-10 ging gebeuren was al helemaal een vraag te ver. Curaçao zou onafhankelijk worden en alle eilanden werden deel van Nederland waren variaties die er met moeite uitkwamen. In de media is het niet veel anders. Bij de NOS kon er met moeite een uurtje televisie vanaf, niet live natuurlijk en vooral vanaf Curaçao want ‘dat kennen de mensen.’
Voor mijn reis probeerde ik aan diverse media verhalen te verkopen maar echt veel interesse was er niet. “Ik ben alleen geïnteresseerd in het aantal zonuren en de bierprijs op de eilanden,” was de reactie van een hoofdredacteur van een zichzelf kwaliteitskrant noemend medium. Toen 10-10-10 toch het nieuws leek te gaan halen, stond mijn telefoon even roodgloeiend. Het buitenland uur van de Vpro op radio 1, dat eerder voor mijn bijdrage had bedankt, kwam erop terug. “Eigenlijk weten we bizar weinig van de eilanden,” gaf een redacteur ruiterlijk toe. In allerijl, op het laatste moment werd het toch nog het onderwerp van de uitzending.
Beluister de reportage hier:
(geen flash? Download de reportage dan hier.)
Wie echt nieuwsgierig is kan hier ook nog naar de hele uitzending van Bureau Buitenland van de Vpro, luister dan hieronder. Hoofdgast is historicus Gert Oostindie, gebeld wordt er met mijzelf op Sint Maarten en mijn Wereldomroepcollega’s Belkis Osepa (Bonaire) en Rene Roodheuvel (Curaçao):
(Geen flash? Download de uitzending dan hier.)
Het is half zeven in de ochtend en eigenlijk slapen we nog als we aankomen op het Princess Juliana Airport op Sint Maarten. Om ons heen staan mannen in pakken en keurig geklede dames. We zijn bijna te laat voor ons vliegtuigje en hebben in de vroege ochtend regen en tropenhitte getrotseerd om de vlucht naar Sint Eustatius (Statia) te halen.
Eenmaal op het vliegveld staat onze vlucht al niet meer op het scherm en schiet ik in de stress. Toch even vragen aan aan een van die pakken. Gaat de vlucht naar Statia nog? “Yes!” is het antwoord. Gelukkig en ik heb eindelijk tijd om het groepje mensen iets beter te bekijken. Ik zie een vrouw die ik meen te kennen. Maar wie is dat ook alweer? Ineens weet ik het en ben ik klaarwakker. Dat is toch echt Emily de Jongh-Elhage de laatste premier van de Nederlandse-Antillen. Zouden we per ongeluk in de Antilliaanse Regeringstwinotter zitten? Helaas niet blijkt even later. Wij, het gewone volk, zitten met acht man DHC-6 en mogen eerder vertrekken terwijl het kistje van de Antilliaanse regering Tjok vol zit met mensen en geschenken.
Zo’n twintig minuten later landen we op Statia waar een relatief jonge man in pak op mij afkomt en zich voorstelt als Gerald Berkel, de Luitenant Gouvenor of Statia. De hoogste man van het eiland denkt dat ik mee ben met de delegatie. Nee, die komt met het volgende vliegtuig, lachen we. Maar het is wel een mooi welkom. Berkell nodigt ons meteen uit voor de ceremonie later die middag en in verte zien we samen het vliegtuig met de regering aankomen. Na een hartelijk welkom tussen de twee spreek ik de laatste premier van de Nederlandse Antillen even.
“Dit is geen vaarwel,” zegt ze. “We zijn en blijven familie. Maar het opheffen van de Antillen is een democratisch besluit.” De Jong-Elhage is duidelijk aangeslagen als ze dit zegt. Maar veel tijd heeft ze niet voor ons op dit moment. Ze wil nog een keer genieten van Statia als premier van dit prachtige eiland. Berkel houdt de deur van de luxe Amerikaan open ze stapt met een lach in en verdwijnt.
Leterme werd door het programma Hard Talk keihard aangepakt over zijn praatjes over solidariteit in de Europese Unie. Vanaf 1 minuut 45 gaat de presentator echt los en ramt hij keihard op Leterme in. Kijk zelf:
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=ACKddvT7DL8[/youtube]
Wat zijn de linkse hobby’s van Oerol-gangers? Vandaag Anne-Jan Bakker, de rock-’n-roll barista die met zijn smakelijke koffiekunst Midsland verovert.
“Mijn eerste koffie dronk ik toen ik een jaar of zes was met Kerst. Zelfs met melk vond ik het nog niet lekker; ik goot het onder de kerstboom. Op mijn zestiende kwam ik in aanraking met de espressomachine en was niet meer te stoppen. Koffie is voor mij absoluut een linkse hobby. Ik besteed onrendabel veel tijd aan ieder kopje. Bovendien ben ik ook bezig de tussenhandel eruit te halen, door direct zaken te doen met koffieboeren.
“In Nederland hebben we helemaal geen koffiecultuur. Koffie is hier een grote sloot zwart water. Zelfs in veel goede restaurants hoor ik aan het snerpende geluid van de espressomachine dat het misgaat. De melk wordt dan aan de kook gebracht, waardoor het alle smaak verliest. Melk moet niet koken en dus is goede cappuccino een beetje lauw.
“Binnenkort begin ik koffiegenieters.nl, een site waar het niet om commercie maar om het bewust genieten van koffie gaat. Veel commerciële koffiejongens zullen daar niet blij mee zijn; ik ga nogal wat van de onzin die zij proberen te verkopen ontkrachten.”
Dat politiek in België en Nederland verschillen als dag en nacht heb ik in anderhalf jaar Brussel meer dan eens mogen ervaren. In Nederland werd vaak wat smalend naar België gekeken. Met puur leedvermaak werd er gesproken over het succes van het Vlaams Belang, de taalstrijd, de vallende regeringen, de vriendjespolitiek met zijn dienstbetoon en al die politici die in meerdere volksvertegenwoordigingen zitten en dat doodleuk combineren met burgemeesterschap.
Groot was in Vlaanderen dan ook het plezier toen Balkenende aantrad als premier. Wat een dankbaar satire-object was deze stijve hark? Ik ben bij onze zuiderbuur niemand tegen gekomen die onze premier charismatisch vond. Balkenende zou in België al heel blij mogen zijn met een plekje op de achterbanken van een gemeenteraad.
De laatste tijd valt er voor de Vlaming en de Waal nog meer te smullen als het om de Nederlandse politiek gaat. Inmiddels hebben wij de PVV die het Vlaams Belang rechts inhaalt en blijkt Balkenende net zo min als Leterme in staat een regering bij elkaar te houden. ‘Ha ha!’ is de ondertoon. ‘ Eindelijk hebben wij ook ons leedvermaak over het noorden!’
Prutsende politici zijn altijd leuk maar deze week werden onze zuiderburen getrakteerd op een fenomeen dat in hun ogen wel heel goed past bij de soort humor waar ze van houden: het absurdisme. Vooral in Vlaanderen was het opstappen van Camiel Eurlings en Wouter Bos totaal onbegrijpelijk en bizar. Een politicus die opstapt voor zijn gezin? Een politicus die een andere (maatschappelijke) carrière kiest? Hoe is het mogelijk? Ze braken er hun hoofd over. Hoe combineren de eigen ‘polititiekers’ als Bart De Wever hun werk met gezin?
Een echt goede analyse kwam, hoe kan het ook anders, van Steven De Foer die als laatste Vlaamse correspondent van 1997 tot 2000 in Nederland woonde. De journalist van De Standaard schreef een scherpe analyse van het verschil tussen de Nederlandse politicus en Belgische. In België ben je politicus voor het leven, zo meent De Foer. Het is je beroep en als je een carrière-switch maakt, was er vast iets mis met je kennis en kunde. Wij Nederlanders zijn ook meer avonturiers en sneller geneigd een wild plan uit te voeren, zien we politiek als een tijdelijke baan en is het willen zorgen van je gezin niet klef.
Lees hier in De Standaard ‘Lekker met de kindjes spelen’ van Steven De Foer.